Bahailer, Bab lakabıyla bilinen Ali Muhammedi Şiraz’ inin mezarı hususunda dedikleri şöyledir: Mezarı İsrail’ in Hayfa şehrindeki Kernel Dağı’ nın yanındadır. Bu yere Makâm-ı Âla da diyorlar. Ama Babilerin ve Ezelilerin kaynaklarına baktığımızda Bahailerin bu sözleri temelsizdir.
Beyan Kitaplara inanlar (Beyâniler), Ali Muhammed-i Bab’ ın ve Muhammad Ali Zunuzi’ nin cenazelerinin defin yerini Tahran’ da ki İmamzade Masum’ da biliyorlar. Bu mekânı kendileri için ziyaret yeri ve kutsal bir mekan olarak biliyorlar. Profesör Edward Brown da “Bir sene İranlılar Yanında” Kitaplarda şöyle yazıyor: “… Tebriz’de nufusu olan Süleyman Han ve Babiler’ den kaç kişi kendi nüfuzları sayesinde ve büyük ihtimalle rüşvet vererek, cenazeleri Tebriz etrafındaki çölden götürüp beyaz kefen ile sandık içine koyarak Tebriz’ den Tahran’ a götürdüler. Tahran’ da Suphi Ezel lakabıyla bilinen Mirza Yahya’ nın emri ile cenazeler Hemedan şehri yolu üzerinde bulunan İmamzade Masum’ da Tahra’nın Robat-i Kerim Kasabasının yanına nakil edildi.1 ( Suphi Ezel Mirza Yahya 20 yaşında Bab’ ın halefi ve canisini seçilmiş oldu.)
1- Bab olarak tanınan Muhahmmed Ali Şirazi’ nin kâtibinin adı Seyit Hüseyindir. Bu kişi Bab’ ın cesedini Tebriz’den Tahran’ a gönderirken dostu olan Hacı Süleyman Hana şöyle bir mektup yazıyor: “ O dost seceresinden bir iltimasım var. Madem ki arzı bahada teşrifiniz vardır her zamanki ligayı rab (Suphi Ezel) size nasip oldu, bu uzaklık köşesinde benden bir yad ediniz ve ezeliyet semasından bir ayet indirilmiş olduğu zaman bir mektup içinde bana gönderin. İşte Arşullahıl ezem (Bab’ın cenazesi) bu hamil ile size gönderdim.”2
Açıklama: Bu levh, kâtip Seyit Hüseynin yazısıyla hicri 1268 yılında (miladi 1851/1852) Bab’ ın cenazesini Tebriz’den gönderdiği zaman Tahran’da olan Hacı Süleyman’a yazılmıştır ve tarihi önemi çoktur. Bu mektubun çoğu Farsçadır. Bu mektupta “arzı behadan” maksat tahrandır3 ve “ligayı rab” Suphi Ezeldir.
Arşullahil Ezem Babın cesedi. Böylece diyebiliriz ki Yahya Suphi Ezel, bu mektubun yazıldığı zaman Tahran’ daymış. Bu mektup şöyle diyor: Babın cesesdini bir hamil ile Tahran’ a gönderdim. Demek ki babın kâtibin sözünden şu anlaşılıyor ki Bab’ ın cenazesi Tahran’ a intikal ettirilmiştir.
2- Resmi Beyan Derneği babın mezarı hususunda şöyle bildirmiştir: Arşı Noktayı Âla (Bab) kendi vasiyetine göre Suphi Ezelin emri üzerine Tahran’ daki İmamzade Masum’ un haremine defin edildi. Müslüman tarihçiler buna inanmıyorlar. Ayrıca Bahai tarihçilerde şuna icma ediyorlar ki Arşı Noktayı Âla o yerden (Tahran) çalınarak Akka’ ya götürülmüştür. Hâlbuki Beyan ehli Tahran’ daki mezarı kabul etmektedir.4
Babiler ve Ezeliler kendi eserlerinde Bab’ ın cenazesinin Suphi Ezel’ e verildiğine işaret etmişlerdir ve yazmışlar ki Bahaullah Bab’ ın defin yerinin bilgisi yoktu. Her ne kadar ki Bahailer Mearifi Emri Risalesi sayı 14 sayfa 4 de Babın cenazesinin Bahaullah’ a verildiğini ve Tahran’ daki İmamzade Masum’ da defin olduğunu yazmış olsalar da şuna inanıyorlar: Hicri 1316’ da Abdul Baha emri ile Akka’ ya nakil edildi ve 50yıl sonra Akka’ da defin edildi. Ortaya şu soru çıkıyor: Neden 50 yıl sonra Akka’ da bu defin işi gerçekleşti? Öyle anlaşılıyor ki Babiler ve Ezeliler tarafından verilen senetler daha güçlüdür. Çünkü Babın vasiyeti üzerine Suphi Ezel Mirza Yahya halef idi ve onun (halefin) emrine tabii olunmalıydı. Başka bir konu da Bab’ ın kâtibi kendi mektubunda Bahaullah’ dan hiç bahsetmemiştir. Ama nasıl oluyorsa Babiler Tahran’ da ki İmamzade Masum’da ki defin yerini kutsal biliyorlar. Babiler ve Bahailer yanında bu yerin mukaddes olması yüzünden bazı eski büyükleri (mesela Babi olan Suphi Ezel’in ve Bahaullah’ ın kız kardeşi Iziyyehanim’ ı veya Bahailerin büyüklerinden sayılan molla Ali Ekber Şah Mirzadi ve Mirza Neim Sedehi’ ni sayabiliriz, ve bunların yanında bu mekanın kutsallığı vardı.)5
Kaynakça:
1- Edward Brown, bir sene iranlılar yanından kanuni maarifiyet 1888,79 (İranlılar Arasında Bir Yıl: 1887-8 yıllarında o ülkede on iki aylık ikamet sırasında Pers halkının yaşamı, karakteri ve düşüncesine ilişkin izlenimler)
2-Noktayı Ala elvahından ve Ağa Seyit Hüseyin Katip sayfa 38
3-Bab Tahrani Arzı Beha Adladı (Esedullah Fazıl Mezandaranı Esrarul Asar sayfa 271 272
4-www.beyanic.com babilerin resmi sitesi
5-Bab Kimdir ve Sözü Nedir? Nurettin Çehardehi sayfa102,
Sedrus sudur tarihi yazar Nasrullah Restigar sayfa 417 418
